|
Volgens een legende werd Barcelona gesticht als 'Barcino' rond 230 voor Chr. door de Carthaagse generaal Hamilcar Barca.
De streek werd een deel van het Romeinse Rijk in de derde eeuw voor Christus. Later werd Catalonië overheerst door de Visigoten
in de 5e eeuw na Christus.
Karel de Grote richtte ooit een ‘Spaanse mark’, een soort van bufferstaat, op tussen het christelijke Franken-rijk
en het geïslamiseerde Spanje, in het noordoosten van het land. Hierin lag een stad die ook toen al roem verdiende: Barcelona.
In deze mark ontstonden diverse Frankische heerschappijen, zoals in 801 het markgraafschap Barcelona.
Een twintigtal jaren eerder echter, in 777, had Karel de Grote al eens een poging ondernomen om dit gebied voor zich te
winnen. Ibn al-Arabi, de gouverneur van Barcelona, had Karel de Grote om hulp gevraagd in zijn opstand tegen de kalief van
Cordoba. Karel leidde een leger over de Pyreneeën, bestormde en capituleerde de Christelijke stad Pamplona, behandelde de
Christelijke, maar onvoorspelbare Basken als vijanden en trok zelfs op tot Zaragoza. Maar de moslimopstanden die al-Arabi
had beloofd als een deel van de strategie tegen de kalief, verschenen niet. ‘Charlemagne’ zag hoe zijn onbehulpzame
troepen Cordoba niet konden uitdagen. Hierbij kwam dan nog eens slecht nieuws uit het noorden. De onderworpen Saksen waren
in een wilde opstand losgebroken en furieus in opmars naar Keulen. Dapper leidde Karel zijn leger terug, over de Pyreneeën,
door gevaarlijke passen. In één van deze bergpassen, in Roncesvalles in Navarre, hakte een troep Basken de achterhoede van
zijn leger in de pan, in 778. Hier stierf de nobele graaf Roeland, wie drie eeuwen later de held van het oudste en bekendste
Franse gedicht, het ‘Chanson de Roland’, werd.
De slag bij Roncevaux en de dood van Roland en Olivier. Links staan de soldaten van Karel
de Grote, rechts
de Arabieren. Ridder Roland is te herkennen aan de hoorn op zijn rug.
(Afbeelding uit een 14de-eeuws manuscript)
Een heel belangrijk feit in de Spaanse geschiedenis is de Reconquista of de strijd tegen de Moren. Spanje bestond toen
uit verschillende kleine staatjes die zich pas verenigd hebben in 1492. Catalonië, waarvan Barcelona de hoofdstad is, is tot
1479 zelfstandig geweest. De Moren hebben deze streek niet lang bezet en waren reeds verdreven rond het jaar 800 door Karel
de Grote. Het gebied werd later opgenomen in het koninkrijk Aragon in 1137. Vanaf dan groeide Barcelona uit tot een belangrijk
mediteraan handelscentrum.
De stad verloor veel van haar glans toen de koninkrijken Aragon en Castilië zich verenigden in 1437 en strenge handelsbeperkingen
oplegden aan Barcelona. Door het huwelijk van Ferdinand II van Catalonië met Isabella van Castilië in 1469 werd een begin
gemaakt van de eenwording van Spanje. Het rijke Catalonië werd benadeeld bij de ontdekkingen van de ‘nieuwe wereld’.
Hoewel Colombus in Barcelona aankwam na zijn eerste reis, ging het monopolie van de handel met deze landen naar Cadiz en Sevilla
in het zuiden.
Toen de Catalanen in de 17de eeuw weigerden tegen de Fransen te vechten tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618-1648), werden
er Spaanse troepen gelegerd in Barcelona. De Spaanse onderdrukking was een feit.
Tijdens de Spaanse Successieoorlog (1702-1713) koos Barcelona de kant van de Habsburgers, doch zij verloren de strijd.
Catalonië werd nu bezet door Spanje en kwam volledig onder het gezag van de Spaanse regering. Het Catalaans werd zelfs verboden.
Eind 18de eeuw mochten de Catalanen weer vrij handel drijven en leefde de regio weer op.
In 1833 werd de Provincie Barcelona opgericht. De stad werd in de 19de en 20ste eeuw het onrustige centrum van het Catalaans
nationalisme. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) bevond zich hier de zetel van het autonoom Catalaans bewind. Barcelona was toen tevens een loyalistisch bolwerk. Op
26 Januari 1939 namen de Nationalisten van Franco, na hevige bombardementen, de stad in.
Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw kende de stad een explosieve groei. Het
is de periode van de ‘Renaixença’ met figuren zoals Gaudi en Guëll. Nieuwe wijken werden gebouwd en grote, brede,
rechtlijnige lanen maakten van de stad een ideaal handelscentrum. Het is pas na de dood van dictator Franco dat Catalonië opnieuw gedeeltelijke autonomie kreeg (1979) waarbij
het Catalaans een officiële taal werd.
In 1992 vonden in Barcelona de Olympische Spelen plaats, waarvoor de stad een uitgebreid hernieuwingproject onderging.
Nu nog is er een grote rivaliteit tussen Madrid en Barcelona,
beiden claimen de meest welvarende stad te zijn. Doch de Spaanse regering erkent het economisch succes van Barcelona en dat
is al een hele overwinning. Sommigen beweren dat Catalonië Spanje niet is, omdat het dynamisme van een Catalaan nergens zijn
gelijke zou kennen op het Iberisch schiereiland.
|
